Osoby samotnie wychowujące dzieci mogą ubiegać się o II klasę podatkową poprzez przedłożenie stosownego wniosku. W przypadku osób samotnych zameldowanych w Niemczech w sposób automatyczny przydzielana jest I klasa podatkowa.
Jeśli podatnik chce skorzystać z ulgi ze względu na II klasę, musi on po pierwsze być osobą samotnie wychowującą dziecko, po drugie musi on utrzymywać co najmniej jedno dziecko, które jest stale zameldowane u niego w gospodarstwie domowym. Ponadto musi on otrzymywać na dziecko zasiłek na dzieci (Kindergeld). Aby móc korzystać z II klasy podatkowej, muszą być spełnione wszystkie podane warunki. Jeśli tylko jeden jest niespełniony, to takiemu podatnikowi przydzielana jest automatycznie I klasa podatkowa. Jeśli podatnik spełnia podane warunki, to zmiana klasy opłaca się. Może on np. skorzystać z kwoty odciążającej dla samotnie wychowujących dzieci (Entlastungsbetrag für Alleinerziehende).
W przypadku małżeństwa z meldunkiem w Niemczech przydzielana jest IV klasa podatkowa. Ewentualnie możliwe jest dokonanie zmiany w tym zakresie, należy wówczas przesłać do urzędu skarbowego wniosek o zmianę na relację III/V.
W przypadku małżonków/partnerów (związek partnerski) w roku kalendarzowym można złożyć zasadniczo tylko jeden wniosek o zmianę klas podatkowych. Uwzględniona może jednak zostać zmiana klas podatkowych dla danego roku kalendarzowego, gdy:
a) małżonek/małżonka/partner nie pobiera już wynagrodzenia za pracę,
b) stosunek służbowy/z umowy cywilno-prawnej jest podejmowany ponownie (np. po bezrobociu) przez małżonka,
c) małżonkowie rozstali się na stałe,
d) złożono wniosek o zmianę poprzednich klas podatkowych na podstawie zawarcia małżeństwa lub przeniesienia zamieszkania z zagranicy,
e) poprzednia zmiana klas podatkowych nastąpiła z dniem 01.01. nowego roku kalendarzowego na podstawie wniosku z poprzedniego roku kalendarzowego.
Zmiana klasy podatkowej III lub V na klasę IV jest również możliwa tylko na wniosek małżonka/partnera. Ma to taki skutek, że oboje małżonków klasyfikowanych jest do klasy IV.
Wniosek o zmianę klas podatkowych może być zasadniczo rozpatrzony tylko, jeśli podpisało go oboje małżonków. Na zasadzie odstępstwa od tego wystarczy podpis jednego małżonka/partnera, jeśli składa on wniosek o zmianę klasy III lub V na klasę IV.
W przypadku zawarcia małżeństwa należy we wniosku podać, czy zmiana klas podatkowych ma nastąpić ze skutkiem wstecznym od momentu zawarcia małżeństwa czy od następnego miesiąca .
W przypadku małżonka/małżonki podatnika zamieszkałego/zamieszkałej poza granicami Niemiec podatnik, który dokonał zmiany klasy podatkowej na klasę III, będzie musiał tę klasę odnowić, ponieważ będzie ona prawdopodobnie obowiązywała tylko do końca roku podatkowego.
